Pain of Salvation vloog Europa door. Tenminste bandleider Daniel Gildenlöw wel om de laatste spruit binnen de Pain of Salvation machine te promoten. In het Park Hotel in Amsterdam had ik een gesprek met hem over dit nieuwe puzzelstukje.
Hoi Daniel, alles goed.
"Ja, druk natuurlijk. Je hebt ook zoveel te doen bij zo’n promotietour. Morgen ben ik alweer onderweg naar Spanje. En het ergste is misschien nog wel dat de thee op den duur m’n oren uitkomt maar ik moet m’n keel toch ergens mee smeren. Als ik aan de drank ga komt er ook weinig nuttigs meer uit <lacht>. Wat vind je trouwens van het nieuwe album"?
Ik vind het een lastig album om in te komen. Hij valt me zelfs nog zwaarder dan vorige albums om eerlijk te zijn.
"Dan vind ik wel verrassend. Hoewel je niet de eerste bent die er zo over denkt. De luisteraars lijken zich op te hebben gesplitst in twee groepen. Of ik hoor mensen zeggen dat dit wel het meest eenvoudige Pain of Salvation album ooit is en dat ze er zo doorheen komen of ik hoor ze zeggen dat dit een heel complex werk is. Dat blijf ik grappig vinden".
Hoe kijk je er zelf tegenaan?
"Lastig. Ik denk dat het wel een album is dat zijn tijd nodig heeft om te rijpen en ik kan me wel goed voorstellen dat luisteraars zeggen dat het album niet eenvoudig te doorgronden is".
Zie je het als je meest geslaagde werk tot nu toe?
"Ja!, beslist! Zelf vind ik het ook een album dat de maximale score zou moeten krijgen. Alles dat lager is dan een tien zou me dan ook teleurstellen en zelfs kwaad maken".
Zeggen alle artiesten niet bij de promotie van het nieuwe album dat het nieuwe album het beste is dat ze ooit gemaakt hebben?
"Eigenlijk wel. <lacht> Maar ik ben gewoon eerlijk. De andere kant van het verhaal is dat ik het album nooit op de markt gebracht zou hebben als ik er niet zo over dacht. Ik wil met elk album iets extra’s bereiken ten opzichte van het album daarvoor. Als ik nu terugkijk op de carrière tot nu toe ben ik dan ook van mening dat dit gelukt is. Ik vind elk album ook beter dan het voorgaande. Elk album was een tree hoger. De enige uitzondering is voor mij persoonlijk ‘Entropia’. Die vind ik zelf beter dan ‘One Hour by the Concrete Lake".
Is ‘Scarsick’ nu wel of niet deel twee van ‘The Perfect Element’? De reden dat ik het vraag is omdat het niet klinkt als het vervolg. Tenminste, ik had iets anders in gedachten gehad.
“Wanneer wordt dit interview gepubliceerd op OJE Music? voor of na het verschijnen van het album”?
Vlak daarna, hoezo?
"Omdat ik dan kan bevestigen dat het inderdaad het tweede deel is van ‘The Perfect Element’. De reden dat ik niet wil gaan gillen dat dit zo is is omdat ik liever nog niet heb dat dit volop in de media verschijnt. ‘The Perfect Element’ is heel anders dan ‘Scarsick’. Als we het nu massaal aankondigen als het tweede deel gaan mensen toch een beeld vormen van wat we nu gemaakt hebben en de teleurstelling zou dan wel eens heel erg groot kunnen zijn. Ik heb liever dat mensen het album kopen en het beoordelen op de muzikale kwaliteit van het werk en dan pas tot de conclusie komen dat het inderdaad gaat om het tweede deel van ‘The Perfect Element’. Dat het niet zo is dat ze weer een symfonisch werk verwachten en dat dan de teleurstelling komt dat het niet zo is".
Als het zo’n koerswijziging is ten opzichte van het eerste deel, waarom dan toch een tweede deel uit willen brengen?
"Voor mij persoonlijk zit het concept van ‘The Perfect Element’ niet alleen in de muziek. Het gaat om het geheel, het gevoel en de boodschap die ik uit wil dragen. Dat is voor mij bij beide albums identiek en zodoende zie ik het persoonlijk als een logische stap om dit verhaal met ‘Scarsick’ voort te zetten. Ook hier komen dezelfde thema’s voor. De stappen die iemand zet als hij volwassen wordt en de dilemma’s die hij hierbij tegenkomt. Ik zal het zelfs nog sterker vertellen. Ik ben nog niet klaar met dit onderwerp aangezien ik telkens weer nieuwe dingen ontdek die binnen dit thema passen. Daarom zal het er op uitdraaien dat ik ook wil gaan werken aan een derde deel”.
Ik had ‘Be’ als mijn nummer één in 2004. Komt er geen tweede deel?
"Nee, dat denk ik niet. ‘Be’ was een uitzonderlijk album. Van zoiets maak je er ook maar één".
Ben je nooit bang dat het telkens wisselen van stijl fans kost die de nieuwe stijl niet zien zitten?
"Nee, eigenlijk niet. Telkens veranderen is een onderdeel van Pain of Salvation. Bovendien is de kans er ook dat er weer fans bijkomen. Nu zullen we van mensen kritiek krijgen, maar dat kregen we ook toen we ‘Be’ uitbrachten. Toen hebben we ook ons eigen plan getrokken en niet teveel gekeken naar wat de reacties waren. Hadden we dat niet gedaan dan had jij ‘Be’ nooit als album van het jaar kunnen kiezen".
Dat klopt. Een vraag over ‘Scarsick’. Ik heb het vermoeden dat er veel woede in je zit, zeker gezien de teksten.
"Ja en nee. Ja, ik kan me enorm opwinden over dingen en nee, ik ben niet constant kwaad. Maar er zijn misstanden binnen de samenleving die ik aan wil halen die wat mij betreft niet kloppen".
En dat plaats je veelal in de context van de Amerikaanse samenleving, getuige ook het nummer ‘America’.
"Klopt, Amerika is een plek waar heel veel misstanden van het systeem uitvergroot worden, juist omdat ze daar zo doordraven in alles. Dat kan te maken hebben met extreme vormen van marketing tot het opgeven van burgerrechten onder de noemer ‘terrorismebestrijding'".
Ik zag een documentaire genaamd ‘Supersize Me’ met als onderwerp McDonalds. Hierin kwam onder andere naar voren dat kinderen dagelijks tientallen keren geconfronteerd worden met reclames voor ongezond eten. Dit moest me aan jou denken en het zal ook iets zijn waar je je over op kan winden.
"Dat is zeker zo en dat kaart ik ook aan in ‘Cribcaged’. Het feit dat mensen als het ware gedwongen worden, hoewel ik het ook gehersenspoeld kan noemen, hun geld maar uit te geven aan allerhande onzin. Het lijkt wel of alles te koop is en dat het alles is waar het in het leven om gaat. Zoveel mogelijk uitgeven, pas dan ben je van nut voor de maatschappij".
Over het opgeven van de burgervrijheden, dat is ook de reden dat je uit de Flower Kings bent vernam ik. Je wil nog steeds je vingerafdruk niet achterlaten bij de Amerikaanse douane.
"Klopt. Wat betreft de Flower Kings, ik dacht dat het wel bekend was hoe het zat met mijn ideeën over naar Amerika gaan. Het was niet iets wat ik plots in een opwelling heb geroepen, maar de rest van de band vond het blijkbaar niet te combineren en mijn positie werd onhoudbaar. Roine Stolt zat niet te wachten op iemand die alleen in Europa en in de studio meedoet".
Was je verbaasd over die reactie.
"Hoe zal ik het zeggen... Het is meer dat ik verbaasd was over het feit dat ik zo weinig bijval kreeg. Ik had zelf wel verwacht dat het ook anderen hun ogen zou openen en dat men zou gaan beseffen dat de gang van zaken volledig tegen alle rechten in gaat. Maar daar ben ik dus de enige in".
Wat is je voornaamste bezwaar tegen het achterlaten van een vingerafdruk?
"Het gaat niet zozeer om die afdruk. Als ik zou weten dat dit het absolute maximum is dat we moeten doen dan zou ik nog wel akkoord gaan. Maar het is gewoon maar een klein stapje naar nog meer registreren. Nu moeten we een vingerafdruk achterlaten en dan vinden we dat na verloop van tijd normaal. Straks moeten we ons DNA afstaan en dat gaat dan ook iedereen normaal vinden. Waar is dan het einde? Dat we straks een chip ingeplant krijgen zodat ze precies kunnen zien waar we zijn en wat we doen? Dat is het enge van dit hele gebeuren, je weet niet meer waar de grens zal zijn".
Denk je dat het weigeren Amerika in te gaan nadelig kan zijn voor de band met het oog op de verkoop en promotie in de VS?
"Ja".
Blijf je dan wel vasthouden aan het niet af willen geven van een vingerafdruk?
"Tsjah, daar heb ik ook al over nagedacht. Ik denk dat ook ik uiteindelijk overstag zal moeten gaan. Nu nog niet direct maar ik denk inderdaad dat ik over een jaar of twee wel een keer de grens over moet. Het is nu eenmaal niet anders en dan maakt de Amerikaanse regering daar weer een nieuwe maatregel bekend en dan hoop ik wel bijval te vinden".
Iets heel anders, Steve Wilson van Porcupine Tree zei ooit van meedoen met Dream Theater in het voorprogramma een complete verspilling van tijd en geld was. Nu zijn jullie een paar jaar geleden zelf met Dream Theater op tournee geweest. Ik heb jullie toen ook nog gezien in de Heineken Music Hall. Deel jij de mening van Wilson?
"Neen, ik denk dat het wel goed voor ons is geweest. Je weet, neem ik aan, dat we een nieuwe bassist zoeken. We hebben daar drie bassisten voor gevonden die we alledrie geschikt achten om die rol in te vullen. Twee van de drie hebben ons leren kennen via Dream Theater. Het is dus zeker goed qua naamsbekendheid. Het enige wat jammer is dat we mede om die reden weer het stempel kregen van ‘prog-metal band’. Maar anders zouden we dat denk ik ook wel gehad hebben".
Zelf speel je bas op het nieuwe album. Was het geen optie om dat ook live te doen?
"Nee, ik wil ook gitaar kunnen spelen live. Ik ben eigenlijk een gitarist".
En je speelt ook bas en toetsen.
"En ik kan drummen, dat is denk ik nog wel mijn sterkste punt".
Heb je niet de behoefte een album op te nemen waarop je alles speelt?
"Ja, en dat gaat zelfs zo ver dat ik er al een contract voor heb. Dus ik moet ooit een keer dat album gaan maken, maar dan moet ik wel de tijd hebben. Het lijkt me wel erg leuk om een keer te doen. Je kan dat alles geheel zelf bepalen. Dat is mooi maar ook een risico".
In welk opzicht een risico?
"Dat je te ver gaat met je ideeën en het resultaat matig is omdat niemand je tegen houdt".
Ik had het zojuist met iemand over Mike Patton. Die gaat soms ook wel erg ver en het resultaat is soms ook amper aan te horen.
"Ja <lacht>. Ik snap precies wat je bedoelt. Ik kocht ooit een keer een album van hem, ‘Adult Themes for Voice’. Het eerste wat ik dacht toen ik het hoorde was “Wat een idioot”. Maar toen besefte ik dat ik zelf de idioot was omdat ik er twintig euro voor betaald had. <lacht>. Hij is ook iemand die volledig door kan schieten"!
Dat ben je dus niet van plan?
"Haha, nee. Maar kan je nagaan. Dat album is op een mobiele recorder opgenomen tijdens een tour. Dan gaat de hele band wat drinken en vragen ze hem ook mee en hij zegt dan met een diepe stem. “Nee, ik heb inspiratie”. Hij loopt dan naar de hotelkamer, zet die recorder op tafel, drukt op de opnameknop en dat komt er “Hawaha Grrrrr Bla Blaaaaaaaoe” uit <maakt een vreemd geluid. Dat denk hij “Nee, wacht, dit is het niet helemaal”. En dan drukt hij weer op record en “Hawaha Grrrrr BlaWOE Bleeeeeeeee”. En dat wordt dan op cd uitgebracht. Dat is toch helemaal gestoord als je erover nadenkt. En dan zijn er nog mensen die het kopen ook, waaronder ik".
Om even terug te komen op de bassist, hebben jullie nu definitief een nieuwe?
"We hebben een bassist, zijn naam is Simon Andersson en de samenwerking is voorlopig alleen voor de tour. Daarna zien we wel, als het klikt kan hij bij de band komen. We zien het niet zitten om iemand in de band te nemen en dat dan na een jaar blijkt dat het helemaal niet klikt en hem er weer uit te gooien. Als het werkt dan blijven we samen en anders zien we wel".
Dan komt de promotor er tussen met de mededeling dat we het interview af moeten ronden in verband met de tijd.
Ik denk dat ik mijn meest brandende vragen wel beantwoord heb. Ik wil je in ieder geval hartelijk bedanken voor de tijd en succes met wat komen gaat!
“Hartelijk dank, ik vond het een leuk gesprek en misschien zien we elkaar wel weer op de aankomende concerten”!
OProg (01-2007)
De overheersende figuur in Pain of Salvation is Daniel Gildenlöw, zanger, gitarist, componist en creatief brein van de band. Zeker voor wat betreft de albumconcepten die maatschappijkritisch van aard zijn en vooral zijn persoonlijke meningen gestalte geven. Althans die indruk heb ik altijd sterk en dat geeft - onvermijdelijk bijna - spanningen binnen de band. Voelbaar en ook zichtbaar, hoewel niet opvallend, was dit waar te nemen op de dvd ‘Ending Themes and the Two Deaths of Pain of Salvation’ van onder andere het concert in Paradiso Amsterdam uit 2008. Hij is gewoon nogal dominant en laat de medebandleden niet erg in het podiumsucces delen, hij stelt ze zelfs niet voor. Niet geheel als verrassing was dan ook het vertrek van broer en bassist Kristoffer Gildenlöw en recent van drummer Johan Langell. Natuurlijk was de argumentatie een andere maar ik heb daar dus een ander idee over.
Pain of Salvation heeft de draad weer opgepakt. Er is een nieuwe drummer gevonden met ene Léo Margarit - een Fransman! - en de wachttijd tot het volgende album is opgevuld met een EP genaamd ‘Linoleum’. Ik vind dat meestal vlees nog vis en hetgeen hier gepresenteerd wordt riekt daar wel een beetje naar. Het gaat om vier nummers, een babbeltje over bonustracks en een Scorpions cover ‘Yellow Raven’. Dat alles is het startpunt naar een nieuw dubbelalbum, ‘Road Salt’, gepland voor begin 2010. Tevens een voorproefje daarvan. En dat is best veelbelovend. Losse nummers die minder mainstream progmetal zijn dan waar men op ‘Scarsick’ op uitgekomen was. Meer de energierijke, naar uitersten zoekende stijl van eerder werk, maar dan in een eigentijdse setting. Zo’n EP is eigenlijk te kort om te oordelen, maar vooral ‘If You Wait’ is heel fraai en de Scorpions cover is ook niet slecht. Uitgerekend de ingetogen nummers en vaak vind ik de band daarin het best omdat het zo contrastrijk is met erupties die er waren en er op volgen. En die zijn ook hier weer hevig.
Pain of Salvation blijft het vehikel van Daniel Gildenlöw en zo te horen kunnen zijn medebandleden zich daar zich weer goed in vinden. Gelukkig maar, dan zal het wel goed komen met die dubbelaar volgend voorjaar.
John (11-2009)
Bezetting:
Daniel Gildenlöw - vocals, bass
Johan Halgreen - guitars
Fredrik Hermansson - keyboards
Léo Margarit - drums
Ik heb er lang over moeten doen om een oordeel te vormen over ‘Road Salt One’. Nu heb ik dat altijd wel met werk van Pain of Salvation, maar deze keer was het een bijzonder moeizame bevalling. Zanger, gitarist en componist Daniel Gildenlöw heeft een passie om nieuwe elementen in de muziek te vervlechten en dat wil wel eens geforceerd overkomen. En dat is bij dit album meer het geval dan gebruikelijk.
‘Road Salt One’ is verkrijgbaar als “limited edition” digipack waarop “bonus material, extended versions en expanded artwork”. Onoverzichtelijk is het dan ook direct want het album begint met een bonus track en een extended version van ‘No Way’. Waarom niet gewoon één uitgave. De dertien nummers duren samen ruim vijfenvijftig minuten dus zo extreem is dat allemaal niet.
Pain of Salvation is door de jaren steeds minder metalband geworden. Eigenlijk helemaal niet meer, dat is een ding wat zeker is. Er voor in de plaats een veelheid aan stijlen die op soms gezochte wijze allerlei muzikale beelden oproepen. Sfeervol, ruig, breekbaar, ruw. Maar af en toe ook schaamteloos poppy en mierzoet. Samenhang is eigenlijk ver te zoeken en pakkende songlijnen zijn er ook niet meteen. Dus dat de band toegankelijker geworden zou zijn hoor ik er niet aan af.
‘Road Salt One’ komt langzaam uit de startblokken met ‘No Way’ en het duurt tot de afsluiter ‘Innocence’ dat de band de het niveau vindt waardoor ze tot een topact is geworden. Daartussen zitten teveel momenten zonder echte spanning en helaas ook een miskleun in de vorm van ‘Sleeping Under the Stars’. Geen disco deze keer maar een meezinger die waarschijnlijk als kwinkslag bedoeld is.
Pain of Salvation heeft een album afgeleverd met nog altijd de eigen kenmerkende stijl gedomineerd door Daniel Gildenlöw. Prog op niveau maar het peil van de hoogtijdagen wordt met deze verzameling nummers slechts sporadisch gehaald.
JProg (07-2010)
Als fan van Pain of Salvation heb je het niet gemakkelijk. Onder aanvoering van Daniel Gildenlöw wordt al een aantal albums lang totaal verschillende richtingen gezocht en gevonden. De moeilijk toegankelijke cd’s ‘Be’ en ‘Scarsick’ werden gevolgd door ‘Road Salt One ’. En dat is een donkere muzikale wenteling die meer progressieve bluesrock dan progmetal laat horen. Het vervolg hierop, ‘Road Salt Two ’, gaat zoals verwacht op deze weg voort. Maar in tegenstelling tot deel één zit er nu meer opwinding en balans in. Natuurlijk, Gildenlöw blijft heel dynamisch en theatraal vocaal balanceren. Zijn mede bandgenoten kunnen hem nog altijd goed volgen, echter zijn inbreng blijft dominant. Uitstekende nummers passeren zoals ‘To the Shoreline’ dat refereert aan het bandgeluid van lang geleden en het melancholieke ‘1979’ Maar ook ‘The Deeper Cult’ mag er zijn en de opsomming kan gemakkelijk doorgaan want eigenlijk zijn er geen zwakke nummers aanwezig. Heel gevarieerd, relatief kort en krachtig met telkens een goede spanningsboog. De bevreemdende en mysterieuze sfeer die het album heeft doet vermoeden dat er nog heel wat verschillende wegen begaan zullen worden. Pretentieus is het, of Part Two een meesterwerk blijkt te zijn moet de tijd nog leren. De band is zijn "Road Salt" ei zowel tekstueel als muzikaal in ieder geval kwijt.
Bezetting:
Daniel Gildenlöw - vocals, bass
Johan Halgreen - guitars
Fredrik Hermansson - keyboards
Léo Margarit - drums
Discografie:
Entropia ( 1997)
One Hour By The Concrete Lake (1999)
Ashes (single) (2000)
The Perfect Element Part 1 (2001)
Remedy Lane (2002)
12:5 (2004)
BE (2004)
BE Live (2005)
Scarsick (2007)
Ending Themes - dvd - (2009)
Linoleum - ep - (2009)
Road Salt One (2010)
Road Salt Two (2011)
More P