Reviews Kaipa

Kaipa - Keyholder
Label:
Site:	Kaipa
Jaar:	2003
Duur:	78:27

Recensent:	H. 'JoJo' de V.
*Waardering:*

Roine Stolt is een bezige baas. Hij stuurt zijn Flower Kings aan, speelt verdienstelijke deunen mee in Transatlantic, tourt met beide bands over de gehele wereld, verleent hand- en spandiensten bij andere artiesten, moet tussendoor nieuw werk bedenken en heeft twee jaar terug ook nog zijn oude formatie Kaipa uit de mottenballen gehaald. Het prima 'Notes from the Past' uit 2002 markeerde de come back van de band waarin Stolt samen met zijn oude makker Hans Lundin een hoofdrol speelt. De meester herkent zichzelf en wordt herkend in de dosering. Een te hoge produktie kan leiden tot kwaliteitsverlies en uitval, dat gevaar ligt niet alleen in de muziek op de loer. Heeft dit gevaar zich voorgedaan bij Kaipa's nieuweling 'Keyholder'? Op die vraag durf ik volmondig 'ja' te antwoorden. Een toelichting.
Het werkstuk duurt 1 uur en 18 minuten en dat is veel te lang. Het gebodene verrast te weinig om de concentratie zo lang vast te houden en bovendien klinkt het allemaal erg bekend. Lange werkstukken afscheiden is toch al een tendens sinds de intrede van de CD, maar gaat voorbij aan het onderzoeksgegeven dat de gemiddelde mens bij luisteren of lezen de concentratie niet langer dan zo'n 40 minuten kan vasthouden. Stolt bezondigt zich overigens ook regelmatig aan tijdsoverschrijding bij The Flower Kings. En aangezien ik mijzelf beschouw als een gemiddeld mens haak ik rond die tijd volledig af. 'Keyholder' is daarnaast overgeproduceerd, waarmee ik niet doel op de geluidskwaliteit maar op het feit dat het geluidsspectrum geheel vol zit. Elk gaatje is gevuld, vaak met (een aaneenschakeling van) solo's. Dat doet nog een extra appèl op de concentratie van de luisteraar. Verder kennen de meeste nummers, met uitzondering van het relatief rustige en prachtige 'Sonic Pearls', eenzelfde opbouw die wij ook van andere Stolt produkten kennen: het thema wordt al dan niet met zang in een eerste deel neergezet, wat volgt is een instrumentaal en doorgaans langdurig intermezzo en er wordt weer afgesloten met het thema. Zo'n gelijke opbouw hoeft niet verkeerd uit te pakken, maar in combinatie met mijn andere kritiekpunten hindert het mij en men schuift daardoor teveel op naar The Flower Kings. Waar ligt dan nog het onderscheid tussen Kaipa en de bloemenkoningen? En dan de zang. Op de prima Patrik Lundström van Ritual is niets aan te merken. Zijn stem staat als een huis en blijft boeien. Dat geldt niet voor zangeres Aleena. Hoewel zij een zuivere en heldere stem heeft, beperkt zij zich waarschijnlijk onbewust tot een manier van zingen die vaak wordt toegepast in musicals. Een wat theatrale en overdreven articulerende uitvoering is dan het resultaat. Als Joop van den Ende haar ontdekt ligt een grote carrière in het verschiet, maar voor een rol in de progressieve muziek lijkt zij mij niet geschikt. Tenslotte worden de solo's op keyboards en met name gitaar te veel en te ver uitgesponnen. Ook hier is de dosering volledig uit het oog verloren en wat rest is langdradigheid.
Is er dan niets positiefs te melden over 'Keyholder'? Wel degelijk. Er zijn ten opzichte van hun vorige werkstuk wat jazzy elementen toegevoegd, wat goed uitpakt in bijvoorbeeld 'A Complex World of Art'. Alle tracks worden vakkundig uitgevoerd door topmuzikanten waarbij het inventieve drumspel van Morgan Ågren (voorheen bij Frank Zappa) opvalt. Stolt cs. zijn bovendien uitermate goed op elkaar ingespeeld. Ten slotte moet aan de positieve kant worden vermeld dat nummers als het eerder genoemde 'Sonic Pearls' en 'Distant Voices' er op zichzelf best mogen zijn. Het geheel is verpakt in een goed verzorgde hoes met een intrigerende afbeelding op de voorzijde.
Niet alles wat wordt uitgebracht in prog- en symfoland hoeft vernieuwend te zijn. Maar hoe lang kun je nog doorgaan met het bedenken van dit soort werkstukken? Stolt wandelt op een door hem en vele anderen in het verleden en heden uitgekauwde en doodlopende weg. Wat des te meer opvalt bij een (te) hoge produktie in een te korte tijdsspanne en bij te weinig dosering in de uitvoering. Het einde van de doodlopende weg is dan logischerwijze ook sneller bereikt. Een dramatische koerswijziging lijkt mij noodzakelijk.

Kaipa - Mindrevolutions
*Label:*
*Site:*	Kaipa
*Jaar:*	2005
*Duur:*	79:09

*Recensent:*	JProg
*Waardering:*

Het muzikale brein van Kaipa, Hans Lundin, heeft op het album ‘Mindrevolutions' voor een melodieuzere opzet van de songs gekozen. Niet dat men nu opeens mijlenver verwijderd is geraakt van de voorgaande albums, ‘Notes from the Past' en ‘Keyholder', maar de rode draad in de songs is beter herkenbaar.
De titelsong, een ruim vijfentwintig minuten durende megasong, is daar een goed voorbeeld van. Het concept van het album, de teksten zijn van Hans Lundin en Roine Stolt, en met name van dit nummer, is er één van veertien in een dozijn. Verander de wereld maar begin bij jezelf. Tsja. Maar de song is goed, hoewel er wel wat minpuntjes zijn. Zo is er, evenals op de laatste twee albums, de zang van Aleena en dat is iets waar je van moet houden. Ik dus niet, vooral haar ademhalingstechniek is slecht. Ze zingt gelukkig niet zoveel. Ook het basspel van Jonas Reingold is veel te prominent met bovendien een solootje dat we nu wel kennen. Verder is het een goed gestructureerde track met een duidelijke thema en voldoende ruimte voor gitaar en toetsen die zowel jazz als symfonisch georiënteerd zijn. De leadzang is weer toevertrouwd aan Ritual's Patrik Lundström en die doet het goed, niet alleen op dit nummer. ‘Mindrevolutions' wordt voorafgegaan door vier kortere songs waarbij de opener ‘The Dodger' door de veelheid aan tempowisselingen, de mooie sologitaar en de pittige tekst een gedreven start vormt. Op ‘Electric Leaves' laat Aleena zich voor het eerst horen en het strakke drumspel van Morgan Ågren is, niet alleen hier, uitstekend. Een rustpunt vormt 'Shadows of Time' waarbij Patrik en Aleena elkaar afwisselen omlijst door dromerige toetsen en een pracht gitaarsolo op het eind. ‘A Pair of Sunbeams', valt op doordat het een sterk uptempo nummer is met een goede boodschap en weer een te nadrukkelijke bas. Na de reeds genoemde titelsong volgen nog vijf nummers waarbij ‘Flowing Free' zowaar balladneigingen heeft. De ‘Last Free Indian' met een gedreven tekst van Roine Stolt- was in een vroeger leven zelf Indiaan- is een sterk nummer. ‘Our Deepest Inner Shore' wordt geheel door Aleena gezongen en is daardoor niet mijn favoriet, sterker nog, ik vind het vooral daardoor het minste nummer van het album. ‘Timebomb' is gelukkig weer voor Patrik Lundström waarbij de band in zijn geheel lijkt op te veren. 'Remains of the Day' is een rustige afsluiter die het slot brengt wat je verwacht en waarbij Lundin en Stolt, goed beschouwd Kaipa & Co, om beurten de boventoon spelen.
'Mindrevolutions' heeft wat luisterbeurten nodig om de juiste waardering te krijgen maar, de minpunten daargelaten, het is een degelijk en tegelijk boeiend werkstuk. En als je zo'n album na dertig jaar nog kan maken is dat een grote prestatie.

JProg (05-2005)

Bezetting:
Hans Lundin - keyboards, vocals
Roine Stolt - guitars, percussion, vocals
Morgan Ågren - drums
Jonas Reingold - bass
Patrik Lundström - vocals
Aleena - vocals

Kaipa - Angling Feelings
*Label:*
*Site:*	Kaipa
*Jaar:*	2007
*Duur:*	64:23

*Recensent:*	OProg
*Waardering:*

Dertig jaar geleden werd je lid van een band. En dan ontdek je na zoveel tijd plotseling dat de bandleider – in dit geval Hand Lundin – een dictator is. Dat overkwam Roine Stolt en hij besloot dan ook direct Kaipa te verlaten. Immers, hij heeft toch voldoende succes met de Flower Kings. Lundin besloot het er niet bij te laten zitten en kwam op de proppen met een vervangende gitarist, in dit geval Per Nillson. Normaliter speelt hij in de metalband Scar Symmetry, maar zijn spel is hier bepaald niet hard te noemen. Hij past zich prima aan de muziek aan. Dat Stolt altijd verantwoordelijk was voor de teksten boeide niet heel erg en het vierde Kaipa album sinds de wederoprichting in 2002 kwam zodoende van de grond. Het eindresultaat is een werkstuk dat een hoesje heeft dat sterk doet denken aan de vorige producten van Lundin’s Kaipa, dus daar geen verandering.
Met 'Angling Feelings' is de wereld wat mij betreft weer een overbodig schijfje rijker. Ik waardeer de poging van Lundin om op dezelfde voet verder te gaan maar, eerlijk is eerlijk, in hoeverre voegt dit album iets toe? We hebben, minus Roine Stolt, dezelfde ingrediënten als op de vorige albums van Kaipa. Dat wil dus zeggen het solide drumwerk van de overigens geweldige Morgan Agren en het opwindende basspel van Jonas Reingold. Daarnaast de goede zang van Patrick Lundstrom en de helaas ook aanwezige hijgerige stem van Aleena Gibson. Wat de laatstgenoemde binnen de band doet is me nog niet echt duidelijk want veel positiefs heeft ze niet aan Kaipa toe te voegen. Sterker nog, haar zang blijf ik het meest vervelende element van de groep vinden. Het eindresultaat klokt om en nabij de vijfenzestig minuten, heeft een kleurrijk hoesje maar valt in het niets bij andere albums uit hun discografie.
Daar waar Kaipa lang geleden drie albums, ‘Kaipa’, ‘Inget nytt under solen’ en ‘Solo’ produceerde die ik zelf nog steeds beschouw als hoogtepunten binnen de progressieve rock, is de groep nu teruggevallen tot de in mijn ogen middenmoot. Het is allemaal niet slecht en best luisterbaar maar ook volledig uitwisselbaar. Er zitten weinig tot geen dingen in die echt in het oor springen. Sterker nog, dit is in mijn optiek een soort muzikaal behang, fijn op de achtergrond zonder dat het echt opvalt.
Het mag duidelijk zijn: het vertrek van Roine Stolt heeft de band geen nieuwe impuls gegeven. Dat is jammer want zeker gezien het talent van de verschillende muzikanten zou je toch een beter resultaat verwachten. Te hopen is ook dat Lundin het de volgende keer eens over een andere boeg gooit, maar ik vrees dat dit niet zal gebeuren.

OProg (06-2007)

Bezetting:
Hans Lundin - acoustic & virtual keyboards, vocals
Per Nilsson - electric guitars
Morgan Ågren - drums
Jonas Reingold - electric basses
Patrik Lundström - vocals
Aleena Gibson - vocals

Kaipa - In the Wake of Evolution
*Label:*
*Site:*	Kaipa
*Jaar:*	2010
*Duur:*	70:04
*Recensent:*	JProg
*Waardering:*

Hans Lundin blijft met zijn band Kaipa onverdroten voortgaan. Of zijn laatste albums, met daarop te lange nummers en meer van hetzelfde, nog wat toevoegden aan zijn oeuvre deert hem kennelijk niet. Anno 2010 ligt er gewoon ‘In the Wake of Evolution’ in de schappen of staat het op een download server. Met dat laatste is de wereld wel veranderd, maar Kaipa blijft gewoon Kaipa.
Bij de bespreking van de laatste drie cd’s van Kaipa ging bij OJE Music de vlag niet hoog in top. Zangeres Aleena beviel bij geen der reviewers en de hoop werd uitgesproken dat men het eens over een andere boeg ging gooien.
De hoesafbeelding van ‘In the Wake of Evolution’ toont geen koerswijziging. Dat moet wel een Kaipa album zijn. Ook de bezetting is ten opzichte van die van de laatste jaren ongewijzigd. Dus Aleena Gibson is er nog, maar ook Ritual zanger Patrik Lundström. Dus de bakens verzetten lijkt een utopie ondanks de gastbijdrage van Fredrik Lindqvist (recorders) en Elin Rubinsztein (viool). Hier dan ook meeteen een conclusie: Kaipa is de band gebleven zoals we die kennen.
Acht songs bevat ‘In the Wake of Evolution’, waarvan er drie boven de tien minuten zijn. ‘Electric Power Water Note’s’ klokt er zelfs bijna achttien. Maar er worden best verschillende muzikale weggetjes bewandeld zonder erg ver van het Kaipa-huis te gaan. De folky rock leent zich natuurlijk voor interessante variaties. Bovendien, de componeertalenten van Hans Lundin zijn bewezen en de muzikale kwaliteit van zijn band is zonder twijfel tot veel in staat. Het verveelt geen moment.
Zo’n album als dit blijft natuurlijk een hele luisterzit, maar en zijn meer frisse elementen te horen dan we gewend waren geworden. Het lange ‘Electric Power Water Note’s’ is een boeiende collage van individuele hoogstandjes en mede daardoor een sterk nummer, waarna ‘Folkia’s First Decision’ een opmerkelijk folky intermezzo vormt. ‘Smoke from a Secret Source’ bevalt mij ook goed, niet in het minste door de prima zang van Lundström. Die blijft gelukkig verreweg het meeste zingen, want Aleena wordt nooit mijn favoriet. De onderhoudende afsluiter ‘The Seven Oceans of our Mind’ laat Kaipa dicht naar Ritual schuiven, maar het bevestigt wel dat na vijf-en-dertig jaar de band nog steeds een speciale plek in de progressieve rock heeft. En dit keer met meer overtuiging dan wat we in eerste instantie van weer een nieuw Kaipa album zouden verwachten.

JProg (03-2010)

Bezetting:
Hans Lundin - acoustic & virtual keyboards, vocals
Per Nilsson - electric guitars
Morgan Ågren - drums
Jonas Reingold - electric basses
Patrik Lundström - vocals
Aleena Gibson - vocals

Gasten:
Fredrik Lindqvist - recorders
Elin Rubinsztein - viool

Kaipa - Vittjar
*Label:*		*Bandsite:*	kaipa
*Jaar:*	2012	*Duur:*	68:42
*Recensent:*	JProg	Datum	12-2012
*Waardering:*

Kaipa, het muzikale geesteskind van Hans Lundin, heeft een verrassend fris en goed album afgeleverd. Dat kan na inmiddels heel wat draaibeurten vastgesteld worden. De band om hem heen is vanouds ijzersterk met zanger Patrik Lundström en het drum/bas tandem Morgan Ågren/Jonas Reingold voorop. Vergeet meestergitarist Per Nilsson niet en zelfs de zang van Aleena Gibson begint ergens op te lijken. Wat vooral opvalt, de composities zijn beter dan ooit met het lange prijsnummer, ‘Our Silent Ballroom Band’, als klinkend voorbeeld. Ondanks de lengte, gewoon weer bijna zeventig minuten, is het nu eens geen hele zit. Het album is een boeiend geheel van gevarieerde en zeker geen gedateerde symfonisch rock. Nu was met voorganger ‘In the Wake of Evolution’ de stijgende lijn al gevonden. Hans Lundrin overtreft zichzelf zowel als toetsenist maar vooral als songwriter en weet zijn vertrouwde band naar grote hoogten te dirigeren. Daarbij zijn opnieuw de folkrock invloeden aanwezig door de "recorders & whistles" van Fredrik Lindqvist en de viool van Elin Rubinsztein.
Alleen wat het enige in het Zweeds gezongen en titelsong ‘Vittjar’ nu betekent kan ik maar niet achter komen. En het artwork blijft clichématig mooi en lelijk. Maar wat geeft het?

Discografie:
Kaipa (1975)
Ingett nytt under solen (1976)
Solo (1978)
Händer (1980)
Nattdjurstid (1982)
Stockholm Symphonie (1993/bootleg)
Notes from the Past (2002)
Keyholder (2003)
Mindrevolutions (2005)
The Decca Years (2005)
Angeling Feelings (2007)
In the Wake of Evolution (2010)
Vittjar (2012)